Funkcjonariusze publiczni – rodzaje obowiązków i ich niedopełnienie
Funkcjonariusze publiczni – rodzaje obowiązków i ich niedopełnienie
Jak wcześniej wspominaliśmy, niedopełnieniem obowiązków będzie niedokonanie czynności należących do kompetencji funkcjonariusza publicznego i której to dokonanie w określonej sytuacji było obligatoryjne. Szczególnie istotne w tym kontekście pozostają zatem obowiązki funkcjonariusza o charakterze ogólnym – dotyczące wszystkich funkcjonariuszy publicznych lub określonych ich kategorii. Następna ranga obowiązków to obowiązki szczególne, nałożone na określoną grupę służbową, np. na posłów lub policjantów. Ostatnią kategorią obowiązków, których można nie dopełnić to obowiązki indywidualne, nałożone na daną osobę wewnętrznym regulaminem, poleceniami służbowymi czy instrukcjami.
Badanie, co faktycznie należy do obowiązków funkcjonariusza publicznego
Bardzo często w praktyce mamy do czynienia z sytuacją, w której zarzuty formułowane np. przeciwko urzędnikom samorządowym są zarzutami na wyrost. Dotyczy to sytuacji, w których co prawda na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że mają związek z kompetencjami urzędnika piastującego daną funkcję, ale po głębszej analizie okazuje się, że nie można mówić o niedopełnieniu obowiązków, bo nie leżały one w kompetencjach osoby podejrzanej czy też oskarżonej. Stąd bardzo istotnym aspektem przed podjęciem obrony urzędnika lub funkcjonariusza publicznego jest często zapoznanie się kompleksowo z przepisami regulującymi jego zakres obowiązków w dacie popełnienia zarzucanego czynu. Wymaga to często merytorycznej współpracy prawnika z klientem, kombinacji wiedzy prawniczej z wsadem merytorycznym z zakresu wiedzy i kompetencji urzędnika lub funkcjonariusza publicznego.
Niedopełnienie obowiązków wiele razy w różnym czasie – jedno czy wiele przestępstw?
Rzadko lub prawie nigdy nie mamy do czynienia z zarzutem jednorazowego niedopełnienia obowiązków czy przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego. Najczęściej spotykamy się z zarzutem zbiorczym dotyczącym wielu czynów popełnionych w pewnych odstępach czasu. Należy w tym miejscu podkreślić, że przestępstwo stypizowane w art. 231 Kodeksu karnego (nadużycie uprawnień, w tym niedopełnienie obowiązków) nie spełnia warunków, by traktować je jako czyn trwały i nie zawiera typowych dla niego cech. Przestępstwo trwałe polega bowiem na wytworzeniu sytuacji będącej następstwem jednego konkretnego działania i choć działanie ukończono, to przestępstwo trwa. Przykładem takiego czynu może być nielegalne posiadanie broni, pozbawienie drugiego człowieka wolności itp. Nie ulega przy tym wątpliwości, że w przypadku art. 231 Kodeksu karnego zachowaniem karalnym jest samo przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego, a nie niezgodny z porządkiem prawnym stan wytworzony po ich dokonaniu.
Niedopełenienie obowiązków – przedawnienie
Bardzo często w praktyce przypisanie sprawcy odpowiedzialności i kwalifikowanie jego czynów jako odrębnych przestępstw ma ogromny wpływ na ocenę, czy ich karalność uległa już przedawnieniu czy tez nie. Ustalenie daty popełnienia każdego z czynów przesądzi o tym, czy zgodnie z art. 101 par. 1 karalności uległa przedawnieniu czy też nie. Zgodnie z powołanym przepisem, karalność występków zagrożonych karą pozbawienia wolności poniżej 3 lat, w tym czynu zabronionego niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariusza publicznego ustaje, jeżeli od jego popełnienia upłynęło 5 lat. Okres ten może zostać wydłużony na postawie art. 102 Kodeksu karnego, tj jeżeli w okresie 5 lat od popełnienia czynu zostanie wszczęte postępowanie przeciwko osobie (po przedstawieniu zarzutów podejrzanemu).
Funkcjonariusze publiczni – rodzaje obowiązków i ich niedopełnienie
Przeczytaj także:
Odpowiedzialność karna za podanie nieprawdy w oświadczeniu majątkowym
Add a Comment